Ölü Ordunun Generali

Yine en son söyleyeceğimi en başta söyleyeceğim. Bu oyun tam bir headshot olmuş. Tek perde, beyne tek kurşun ve bitti.

Balkan topraklarda doğmuş olduğumdan sebep bu tip konulara daha merakla gidiyorum, Kovaçevic favori yazarlarımın arasındadır mesela. Bu oyun İsmail Kadare (Arnavutluk) imzalı. Nurullah Tuncer da Balkan konularıyla çalışmayı çok sevip bana ismini gördüğümde araştırmadan hemen bilet aldırabilen az sayıda insandan biridir. 

Yer: Arnavutluk. Savaşın yaraları kabuklanırken (asla kapanmaz çünkü) şehitlerinin peşine düşmüş iki generalin parsel parsel dolaşarak kazılan mezarlardan çıkanları tanıma çalışmalarıyla açılıyor perde. Fakat ordulardan birinin boynunda künyeleri var, diğerininse yok. Oyun boyunca bu künye meselesinin üstünde o kadar duruluyor ki aslında bitmiş bir savaşta geriye kalan boynunda bir çift demir parçası takılı iskeletler olup çıkıveren insan evlatlarının dramını izliyorsunuz. Yukarıdaki fotoğrafı bilhassa bu "evlat" kelimesinin üzerinde durmak üzere seçtim. Eminim sahnede de o kocaman kafaları "bebek" metaforuna yönelmek için kullanmışlardı. O askerler, savaşta ölen herkes analarının biricik yavrularıydı ve savaş aslında savaşanların değil

onların başlarındaki "isimlerin" savaşıydı. Aslında oyun tam da bunun etrafına örülü dev bir insanlık dramı, adeta insanlık tarihinin bir buçuk saatlik fragramı ya da siz buna tekerrürün çürümüşlüğü de diyebilirsiniz.

Dekoru ya da içindeki ince konu ayrıntılarına değinmeyeceğim. Totalde bu Sapienslerin değişmez hırsından büyük ve acı lokma olarak boğazınızda kalacak sert ve karanlık bir oyun. Kendi adıma generallerin son perdedeki o muhteşem (olumlu oyunculuk, olumsuz karakter olarak) performansından sebep kanım dondu ve alkışın hakkını veremediğimi düşünüyorum. Bu anlattıklarıma hazırsanız gidiniz, Mutfak izleyicisinden gayrısı değilseniz uzak durunuz.

Fotoğrafların ya da videonun hiçbir hakkı bana ait olmayıp Google üzerinden bulunmuştur.

Marslı

Bu ara İthaki'den ilerliyorum. Uzunca yollar kat ediyorum İstanbul'un bitmeyen trafiğinde, bana önüne durulamaz kitaplar gerekiyor; İthaki de sahip olduğu torkla bana bu enerjiyi bahşediyor sağ olsun. Artık herkesin bildiği o "2014'ün Goodreads şeysi" salatasını yapmayacağım, bizzat kendi yorumumu damıtmaya ant içiyorum şu dakika!

Özgün Adı: The Martian

Yazar Adı: Andy Weir

Yayınevi: İthaki Yayınları

Vikitap Puanım: 8

Ben bu kitaba dair çok yorum okudum. Demişler ki: çok teknik dili varmışmış. Hayır efendim, bir Fizik Öğretmeni ve Galileo Elçisi olarak söylüyorum ki dili Physics 101 ayarında. Kusura bakmayın da şuncacık Fizik için bu kadar gürültü çıkaracaksanız lise diplomasını hak etmiyorsunuz demektir. ( Emin olun Watney de aynen böyle söylerdi, açık sözlü karakter vesselam)

Şimdi fotoğrafımdaki Klasik Mekanik kitabından yürüyenler olacaktır, o kitap için değil bir öğrencim içindi. (*swh)

Watney'i kendime çok yakın buldum. Fizikle çok iç içe olan insanların belli başlı özellikleri vardır. Mesela; sonuç odaklı çalışıp duygusal davranmazlar. Buradaki kastım gerçekten aşırı realizm. Örneğin gerçek bir fizikçinin şiir yazdığına şahit olamazsınız. Bilindik şairler Çoban Yıldızı ile çatır çatır şiir yazarken bizimkilerin kafası: "Bu Güneş sisteminin 2. gezegeni olmakla birlikte sistemin terse dönen tek gezegenidir, bu sebepten gözlemi bağıl hızlardan ötürü zor olacaktır." diye düşünmekten şiire konsantre olamaz. Watney işte tam da böyle bir adam. "Tanrım, lisanstan arkadaşımın Mars Günlüğünü okudum." diyebilirim. 

Ama Watney aynı zamanda biyologtu. Adam Mars'ta patates tarlası kurdu ve mahsul aldı. Bu adam "Mars'ı kolonileştirdi." 

Kitabın gerçeğe çok yakın tutulmuş olması çok tatlı. Andy Weir de bu konuda birçok araştırma yapmış olduğunu itiraf ediyor zaten. Benim en sevdiğim derslerdendi Astronomi, o yüzden Galileo Elçisi olmaya karar vermiştim. Kitabı okurken hiç sıkılmadım desem yalan söylemiş olurum, sonuçta koca gezegende yalnız kalmış bir adamın Fizik bildiği için tersliklerden nasıl yırttığını falan anlatıyor, zaten bildiğiniz ve tahmin ettiğim şeyleri yapması "hadi artık yerdekiler ne yapıyor??!" diye aklımdan geçirtti, evet. Ama bu benim için böyle, bu konuya ekstra eğildiğim için böyle. Buna rağmen belli başlı cümleler vardı ki "evet okunmalı" dedirtti bana kitap hakkında ve oturup bunu yazmaya karar verdim:

Elektronik teçhizatımla bataryayı kontrol ettim ve tahmin ettiğim gibi ölmüş, bitmiş, yalan olmuş. Halı üzerinde yuvarlansam, ben daha çok elektrik tutarım.

Laptop anında öldü. Ben daha hava kilidinden adımımı atmadan ekranı karardı. Görünüşe göre LCD'deki "L" "Liquid'in" (Sıvı) kısaltmasıymış. Sanırım ya dondu ya da buharlaştı. Belki bir tüketici yorumu yazarım. "Ürünü Mars yüzeyine çıkardım. Çalışmamaya başladı. 0/10."

Gezegenin meşhur kırmızı rengi demir oksidin her şeyi kaplamasından kaynaklanıyor. Yani burası sadece bir çöl değil. Burası öyle eski ki, gerçekten paslanmakta olan bir çöl.

Teknik konuşmaya çabalarken yazarlık hünerlerinizi sergilemek çok zordur. Sonuçta teknik bunun tam tersidir; romantizmden uzak kalmalı ve net olmalısınız; betimleme yapmazsanız daha sağlıklı yazmış olursunuz çünkü metaforlar anlatmak istediğinizi daha da saptırabilir. Andy Weir bu kısmı çok güzel atlatmış ve tavsiye edilesi bir kitap ortaya koymuş. Zaten bu yüzdendi yazının başındaki amiyane tabirle "atarım". 

Müfredat izin verse de Fizik öğretmenleri bu kitabı okutup 1 ay bunun üzerine konuşsa misal; hadi bir ay çok oldu, 2 hafta olsun. Watney'in başından geçen senaryoları değişken değiştirerek formüle etmeden, matematiğini dillendirmeden konuşsalardı... Türkiye standardı bir okulda gerçekten verimli geçtiğine inanacağım 2 hafta geçirdiklerine inanırdım böylece. 

Kitap öyle tatlı ki ben bile romantizme bağlayıp hayal falan kurdum şurda bir paragraf. Okuyunuz efenim, eğlenceli sayfalar sizi bekliyor.

Locke Lamora'nın Yalanları

Ben buraları çok boşlar oldum. 2 kısacık twit atıp da geçiştiriyorum onca zaman süren emekleri. Tamam, işte oturdum yazacağım bu defa:

Seri Adı: Centilmen Piç

Özgün Adı: The Lies of Locke Lamora (Gentleman Bastard)

Yazar Adı: Scott Lynch

Yayınevi: İthaki Yayınları
Vikitap Puanım: 10/10 (Bu puanı verdiğim kitap sayısı bir elimin parmaklarını geçmiyor.)

Bu kitabı TÜYAP Kitap Fuarı'ndan aldım. İthaki fantastik standına sağlam elemanlar seçiyor. Aslında her şey yayın evinin benim gibi nerdleri besleme merakından (God bless) kaynaklanıyor. İthaki olmasa, ruhum açlıktan ölürdü azizim.

Patrick Rothfuss'tan yediğimiz vurgundan sonra uzunca bir süre seri okumamaya niyetliydim; zira bu adamlar da insan, bunlarınki de vücut. Ne kadar seri üretim yapabilirler, gelemiyor devamı azizim, gelemiyor. Mükemmel adamı bekleyen kız kuruları misali mumyalaşıyoruz. Velhasıl kelam, yine dayanamayıp (Yine Patrick'in goodreads'te yazdıkları sağ olsun) kendimi kucağımda bu kitapla kasada dikilirken buldum. (Zaten "yapmayacağım artık" dediğim şeyleri hemencecik yapmasam ölüveririm mazallah)

Kitap öyle fantastik filan dedim de (evet öyle de) ilk zamanlar bir yanlışlık mı var diye düşünmekten pek alıkoyamadım kendimi. Zira sevgili hırsızlarımızın en extraordinary yetenekleri üstün dolandırıcılık yöntemleri. Kitap ilerledikçe ortaya bağlı büyücüler falan çıkıyor ki içimiz rahatlıyor. 

Okurkenki o zihinde canlandırma işinde ben birazcık Ortaçağ Fransa'sından kareler kullandım. Hatta Koku filminden kareler de diyebiliriz. Kirli, pis kokulu , dağınık ve tekinsiz sokaklar... Zenginler her hikayede hep ihtişamlılar, para konuşuyor azizim. İşte böyle bir ortam; Avrupa o noktadan sonra Rönesans'ı patlatmıştı, böyle sahneleri kaçırmam(kaçıramam).

Locke Lamora, kitabın (serinin) adından anlaşılacağı üzere piç. Ama bizimki piçin önde gideni. Şimdi "ne ayıplı konuşuyor bu kadın böyle" dedirtmemek için birazcık bu piç lafından uzaklaşayım diyorum. Adamımız kendine hırsız yaftası yapıştırmış ( keza üstadı da öyle) ama bana sorarsanız ben onu "über dolandırıcı" olarak tanımlarım. Yaşadıkları "dünyada" çalarak geçinen çeteler, bu çetelerin kendi mıntıkaları var. Fakat her çete Capa'ya kazançlarının bir nevi vergisini veriyor. İşte Camorr böyle bir şehir.

Yazar olarak Lynch çok iyi iş çıkarmış. Lafını sakınmadan kullanan, betimlemesinden geri kalmayan, konusunu boğmadan tatlı tatlı anlatan çok ayarında bir adammış. Bundan mütevellit kendisini Vikitap'ta favori yazarlarıma ekleyeceğimdir. Fakat kendisiyle ilgili şöyle bir yorumum da olacak: Shakespeare'in katil yazar ruhundan büyük bir parçayı kendi ruhunda sindirmiş, ardında ceset bırakmaktan hiiiiç çekinmiyor. E adamda bu kadar tork olunca, hikayenin dinamikleri çatır çatır okuyucuyu eziyor derinden. Kimler geldi, kimler geçti adeta... Ağlatayazdın beni kitapsız Scott! (*swh)

Locke Lamora karakteri; ailesini kaybetmiş olsa da kendi hırsız ailesini ciddice kabullenmiş, aşık olmuş ama bi'şeyler olmuş... Ay anlatmayayım daha-spoiler veririm diye pek korktum- okuyunuz efendim. Lamora fantastik bir romanın içinde gerçek bir karakter (bkz.dolandırıcı insan). Zaten ben önermesem de hem Pat hem de George R.R. Martin öneriyor; hadi beni tanımıyosunuz belki, bu adamlara kulak verilmeli.

Demem o ki: Devamının çevirisi yolda olsa da okuyunuz.(bunun çevirisinde de herhangi bir hata dikkatimi çekmedi ki genelde çeviri hatalarından maksimum rahatsız olup bundan sebep çok söylenen o kadınlardanımdır.), hayır asla pişman olmayacaksınız.

Incarceron

Aylardır yazmamışım, o kadar çok kitap okudum ki aslında bu zarfta. Sanırım depresif filan olmalıyım bunu yapmak için, ne bileyim havalardan nefret etmeliyim bla bla...

Özgün Adı: Incarceron

Yazar Adı: Catherine Fisher

Yayınevi: Pegasus

Ne kadar büyük bir sci-fi tutkunu olduğumu bilmeyenler de öğrendi sanırım artık. Kitabın kapağını ilk gördüğümde zihnimde uçuşan serbest çağrışıma engel olamadım: Fringe. Arka kapağı da okuduktan sonra almak ben naçizane otostopçunun farzı olup çıkıverdi. Zira diyordu ki: Bu hapishane canlı.

Zannediyorum ki en son söylemem gerekeni en başta söylesem hiç fena olmaz: Sevgili Fisher çok iyi bir fikri heba etmiş. Kurguladığı dünyanın felsefesine inse birazcık çok mükemmel bir başyapıt ortaya koyabilirmiş. Artık aceleye gelmiş de yeterince sosyolojik olay mı inceleyememiş ya da bunu bilerek yapmayıp ergen tayfaya mı hitap etmek istemiş onu bilemiyorum ama bu haliyle çok yavan kalmış. 

Zaten hep derim, belki de hep diyeceğim -evet bir kadın olmama rağmen- şu omurgası sert insanlık çirkin gerçekliklerini (ne zincirledim yalnız burada tamlamayı) tasvir etmeyi kadınlar bi' bıraksın, yapamıyorsunuz sevgili hemcinslerim! (Elbette Christie'yi tenzih ediyorum) 

Tekrar kitaba döner isem, ilk kitap "daha iyisi gelecek" izlenimi yarattığı için okumaya devam ettim - ki zaten Sapphique'yu da aynı siparişle almıştım. Ama ilk kitaptaki o "aşırı şanslı kurtulmalar" devam ettikçe etti. Nedense Incarceron bizzat kaçmaya çalışıp içerideki esirleri alıkoymak adına fırtınalar filan yollarken hep bir çukur, hep bir cep; adeta fırtına kendiliğinden çıkıyormuş da o onları koruyormuş gibi. Benim zihnim öyle über olup da vücudumda bir şeyler gezinse kimse kusura bakmasın da ben onları her türlü ayıklarım. 

Yine ilk kitabın başında bir Çehovvari girizgah var ki Allah Allah! Kimse de dememiş ki: Ablacım bak bunlar Dünyalı; "protokol", ne bileyim "dönem" gibi şeyleri bilmezler, az açıkla; soğutma okuyucuyu, ne dediğini sorgulamasınlar. 100-150 sayfa kadar böyle giderek kendini yarım bıraktırma potansiyeline sahip aslında birazcık. Benim için "Kavgam" müstesna yarım bırakılmış bir kitap arkamda bırakmadığımdan (bkz. obsesif) ilerlemem sıkıntı olmadı o ayrı.

Tüm bu negatif yorumlarımı bir kenara bırakırsam. Derdimiz eğer sürükleyici bir kitap olsun, beni kilitlesin; sosyolojik, psikolojik, felsefi mesajları da kasmayıversin şeklindeyse tam da öyle bir seri olmuş. 

Şöyle ki: Incarceron bir cennet olsun diye tasarlanıp insanların özü buna elvermediği için hapishaneye dönüşmüş tam manasıyla. Yoksa Incarceron en başta adeta Platon'un Devlet'te anlattığı o ütopik mükemmel yönetime sahip (ya da belki ben o felsefi boşluğu bununla doldurmak istedim). Toplumun sıkıntılı bireyleri buraya alınıp düzeltilmek adına deneye başlanmış, bu sırada "Dışarıda" teknoloji fazla ilerlediğinden çok çılgın bir yıkım olduğundan "Dönem" seçilerek bunun dışında kalan her teknoloji yasaklanarak yok edilmiş ya da saklanmış. Yani o yıkıma çözümü böyle bulmuşlar. Herkese bir rol verilmiş ve yolundan çıkmaması yasalarla garantilenmiş. Ne mükemmeliyet(!) 

Dediğim gibi fikir süper ama işleyiş vasat.  Bu kitaptan çok tatlı "din türeyişi", "insan özü", "varlık sorgusu" temalı tartışmalar yaratılabilirdi ama belki de yazar bu entelektüel görevi bize bıraktı. Kim bilir(?)

Ölüm Pornosu

     Bazı kitapları yazabilecek adamların sayısı ve isimleri bellidir. Bahsettiği şeylere ve üslubuna bakarsınız, dersiniz ki "Bunu ondan başkası yazamaz". İşte Chuck Palahniuk onlardan biri. Dövüş Klubü gibi filmi yapılmış olmasa da -ki bu onun için oldukça zor bir kitap- onun kadar sansasyonel bir eser olduğu aşikar. O zaman haydi birazcık bahsedeyim:

Özgün Adı: Snuff

Yazar Adı: Chuck Palahniuk

Yayınevi: Ayrıntı

Sayfa sayısı 194 olmasına rağmen bana iki gün gitmiş bir kitap oldu, benim için uzun bir süre aslında. Okurken bahsedilen sahnede olanlardan rahatsız oldum yer yer (ki kolay kolay bu tip hallere düşen bir kadın değilimdir). Başka türlü okuyan var mıdır bilmiyorum(yoktur herhalde) ama ben okuduğumu canlandırırım zihnimde; hani ter kokusu, tuvaletten taşan sidik, boxerla dolaşıp eline yüzüne sos bulaştırarak cips yiyen adamlar, sırası kendine geldiğinde hazır olmayı isteyip de mastürbasyon yapan adamlar, öte yanda kamerada iyi gözükmek istediği için vücudunun her yerini traş etmeye girişmiş adamlar, hiç birine aldırmadan ter kokusu içinde sırasını beklerken porno izleyen adamlar... bunların hepsinin bir arada ve tam 600 kişi olduklarını düşünmek beni rahatsız etti (etmişti). 

     Peki bunca adam neden bekliyor? Yaşı geçkin porno yıldızı Cassie Wright hayatının filmini çekip adını tarihe kazımak istiyor ve tüm bu adamlarla montajsız çoklu-giriş filminde art arda birlikte olacak. Ölmemek için tüm hazırlıklarını (artık ne yapılacaksa) yapmış ama yine de bir hayat sigortası yaptırmış, risk çok büyük. Kimin için diye sorarsanız haklısınız çünkü hiçbir porno yıldızını ailesi kabullenmez. Cassie bir filmin çekimi sırasında gebe kalmış ve evlatlık verdiği bir çocuğu var.

     Orada olanları 4 kişinin perspektifinden okuyoruz. Bay72, Bay137, Bay600 ve Cassie'nin asistanı Sheila. Takdir edersiniz ki bu insanların zihnindeyiz ve olaylara böyle tanık oluyoruz. Bu kitabı bir erkek yazdı, bir erkeğin zihninin en çirkin ve en karışık yerlerine uzanabiliyoruz. Bay'lar anlatırken onların geçmişine ve düşüncelerine giriyoruz. Bay600'ün geçmişiyle Cassie'nin geçmişinde kesişen günler var, beraber anıları (hatırlamak isteyip isemeyecekleri tartışmalı). Bay72 onun çocuğu olduğunu iddia ediyor, annesini kurtarmaya gelmiş dediğine göre ellerinde bir buket beyaz gülle, Bay137 ise Cassie'nin tüm filmlerini ezbere bilip ona aşık olmuş bir adam. Sheila onları organize etmeye çalışırken bir yandan tiksinti bir yandan da bıkkınlık hissediyor. Genç bir kadının gözünden porno endüstrisinin tüm çöplüğüyle birlikte yansıması.

     Kitapta yalnızca porno sektörüyle ilgili şeylerden ya da o an olanlardan bahsedilmiyor.  Birazcık "Bunları biliyor musunuz?" da tadında. Mesela Marilyn Monroe'nun poposunun sallanması için topuklarından birini kısalttığından bahsediliyor. Bunun gibi çok bilinen 20.yy divalarının hayatlarındaki garip denilebilecek şeylerden "Harbiden doğru." vurgusuyla bahsediliyor. Ne bileyim elektrikli vibratörün hayatımıza ütüden ya da elektrikli süpürgeden önce girmesi gibi şeylerden de bahsediliyor mesela...

     Sonu elbette ki tuhaf, Fight Club'ı izlemişseniz sonunda nasıl da namluyu şakağımıza dayadığını hatırlarsınız. Bu o kadar mı tartışılır elbet ama ben Bay72 annesiyle ilişkiye girecek mi diye merakımdan devam etmeden duramadım ama siz bu tip şeylere hazır değilseniz okumayın. Bana sorarsanız her şeye rağmen okuduğuma memnunum.

     Bu kitap yanlış hatırlamıyorsam 18 ülkede yasaklılar listesinde (öyle ya, bir kütüphanede bulunmasını istemezsiniz bunun). Bizim ülkemizde de çevirmeninin başı epeyce ağrımıştı, dava halen sürüyor.  Yine de "yetişkin okuyucular için" ibaresi olsa üstünde hiç fena olmazdı(ismine rağmen evet).

22/11/63

     Yüzyıllardır yazmamışım gibi hissediyorum. Böyle hissetmeye de hakkım var sanırım, aylar önce Twitter fenomenlerinden birinin ültimatom verdiği düşünülürse... -yine de o zaman yazmadığıma göre ültimatom olmaktan çıkıyor-

   

Özgün Adı: 11/22/63

Yazar Adı: Stephen King
Yayınevi: Altın Kitaplar

Kennedy suikastının 50. yılına 10 gün kaldığını farkettiğimde yazmak ateşini söndürmek için epey çaba sarfetmem gerekecekti, birçoğunu da sarfettim zaten hal-i hazırda. Fakat o kadar çok komplo teorisi yazılmış, o kadar çok "ölmeseydi" fikriyle kaleme alınmış yazı vardı ki böylesine canlı bir kalemi atlayarak eleştiri yazmamak (naçizane) benim için  içimde büyüyen bir yaraya dönüşürdü. Söz konusu Stephen olduğunda edebiyat dünyasında pek "yazar" olarak anılmak istenmese de benim için akan sular duruyor, benim gibi daha çok insan olduğunun yadsınamaz yansıması olarak bu kadar çok beyaz perdeye aktarıldığını görüyoruz.

     Hani kitaplar vardır ya, açılması için biraz zaman tanımanız gerekir; bu onlardan değil. Daha başlar başlamaz "tavşan deliği"yle tanışıyorsunuz ki çocukluğunuzun hatta yetişkinliğinizin belki de en sarıp sarmalayan hikayesi Alice in Wonderland zihninizde canlanıyor ve kitabı elinizden bırakmanız biraz güç bir uğraşa dönüşüyor. Bendeki durumu 815 sayfalık bu kitabı vapurlarda gezdirmek oldu.

     Aslında bu tavşan deliğinin 1958'e açılan bir kapı olduğunu keşfettikten sonra kitabın asıl can alıcı cümlesi geliyor: Kennedy sağ kalabilir. Ama bunun elbette yanında getireceği birtakım zorlukları var. Lee Oswald tutuklandıktan iki gün sonra Jack Ruby tarafından öldürüldüğü için ifadesi alınamadığından bu işte yalnız olup olmadığını kimse bilemedi, kimse yalnız olduğundan %100 emin değildi ve %2'lik olasılık bile çok büyük bir olasılıktı. Oswald'ın ağzından kurban olduğunu söyleyen kısacık bir cümle çıkmıştı yalnızca, bu kadarı kime yetebilirdi? Erkenden Oswald'ın ortadan kaldırılması belki de tarihin akışını pek de değiştirmeyebilirdi, Kennedy yine de ölebilirdi. Geçmişe yolculuk da öyle pek kolay olamazdı; henüz kullanılmayan deyimler, bestelenmemiş şarkılar, yapılmamış yollar, bahsetmemeniz gereken doğmamış insanlar varken (ya da yokken) ve siz bunları zaten biliyorken ikili bir hayat sürmeliydiniz. Tıpkı kitabın kahramanı gibi, 2011'den gelip her şeyi tarih kitaplarından bilen, ters köşe spor müsabakalarının sonuçlarını bahis oynayıp para kazanmak için kullanmak üzere internetten öğrenmiş lise İngilizce öğretmeni Jacob Epping; Kennedy suikastını engellemek için George Amberson olarak kelebeğin kanatlarını fazla çırpmasına izin vermeden tarihi komple değiştirmek üzere 1958'de ve 1963'ün sonuna kadar orada yaşamak zorunda. Kolay mı? Hayır, asla!

     Peki Kennedy'yi kurtarmanın sonucu ne olurdu? Bunun bedelini kimler, ne şekilde öderdi? Kennedy'ye isabet eden kurşun da ıskalasaydı günümüz ne kadar değişirdi, biz nasıl etkilenirdik? Bu soruların cevaplarını Stephen King ayarında alacağınız soluksuz bir kitap olmuş.

     "Yazar bize neler sunmuş?" sorusunun cevabına geldiğimizde sonsözünde kendisinin de bahsettiği üzere tarihin akışına çok müdahalede bulunmamış, hatta birçok adres bile doğru. Hikayesine uysun diye bazı tarihleri değiştirmiş ki onu da üç hafta kadar öne aldığını söylüyor. Bu gerçeklik konusunda epey çaba sarfettiği de aşikar, çok da yardım almış; bu konuda hakkını vermeli, sürükleyici şekilde dönemin Amerika'sını ve Kennedy olaylarını öğrenmek için bir kaynak olamasa da entelektüel sohbetlerde kullanılabilecek türden. Karakterin başına gelenler; yeni hayatındaki işi, ilişkileri, kadınlara bakış ve yaklaşım biçimleri, insanların ona davranış biçimleri, endişeleri, karşılıklı korkuları... hepsi yeterince romantik, yeterince aptalca, yeterince ilkel, yeterince teknolojik ama fazlasıyla macera dolu. 

     Sonu mu? Stephen'dan beklenecek türden...

 

Kitabın bir televizyon filmi çekilecek, ilgili haberin linki için tıklayın.

Kitabın D&R'daki online satış/ tanıtım sayfası için tıklayın.   

İlk fotoğrafı bizzat çektim, hemen üstteki ise starburstmagazine.com'dan.

Istanbul Efendisi*

*Istanbul Efendisi: TDK sözlüğünde "Genellikle Istanbul'da oturan kibar, saygılı, alçakgönüllü, olgun, çelebi ve yardımsever kimse" tanımıyla geçen bu tabir, Osmanlı'da bugünkü karşılığıyla; hakim, belediye başkanı hatta valinin yetkilerine sahip olan Istanbul Kadısı'nın unvanıdır.

Bu oyun şimdilerde asla bir arada düşünemediğimiz "şeylerin" bir zamanlar hep birlikte ve uyum içinde olduğunu gördüğünüz bir oyun. Bu oyun, sevgili Engin Alkan'ın Doğu ve Batı'nın yakalarını bir araya getirdiği bir oyun. Bu oyun, kendinizi Tim Burton filmindeymişsinizcesine Osmanlı kokularını içinize çektiğiniz bir oyun. Bu oyun, kadınların pompadour topuklar üzerinde şalvarlarıyla Hıdırellez ateşinden atladığı bir oyun. Bu oyun, Osmanlı ezgilerinin her demden kulaklarınıza ikram edildiği bir oyun. Dolayısıyla manevi bir ziyafete hazır olun, belki de asla nereden geldiğini düşünmediğiniz bazı deyimleri "hıııııııııııııııııı!" diyerek birdenbire unutmamacasına öğrenebilirsiniz. Bir de insanların, başka insanların fanatizm haline getirdikleri bazı inançlarının nasıl da kendi amaçlarına uygun şekilde kullanabileceğini Musahipzade Celal'in hicivli kaleminden izleyeceksiniz. Ah o cinler, ah o periler, ah o bağlanan yıldızlar...

Ben bu oyunu ikinci kez izledim, yine olsa yine giderim. Zaten beni bilenler bilir ki yönetenin Engin Alkan ya da oynayanlardan birinin Mert Turak olduğunu okuduğumda oyunun içeriğine hiç bakmadan bilet alan bir insanım. Öylesine güvenirim o isimlere. 

Cemil Topuzlu'ya ulaştığımızda oyunun başlamasına yarım saatten fazla olmasına karşılık daha o zamandan bir mahşer yerine dönmüştü kapıların önü. Her ne kadar bu insanların tepki olarak tiyatroya akın ettiğini düşündürecek ya da dillendirecek olmaya müsait olsa da bugüne kadar olan deneyimlerime dayanarak söylüyorum ki: "Asla öyle değil, tiyatrolar bu ülkede hep kapalı gişe oynar. Hatta o biletler en az iki hafta öncesinden biter." 

Mekanımız isminden de anlaşılacağı gibi Istanbul. Oyun Istanbul Efendisi'nin okuma-yazma bilmeyen kızı Esma Hanım'ın (Derya Çetinel) bir tütün tüccarının oğlu Safi Çelebi'ye (Ümit Taşdöğen) mendil atmasıyla başlar. Güzel hanıma abayı yakan Çelebi ise kendini esirci Çengi Afet'in eteğinde "Derdime bir çare" diye yalvarırken bulunca entrikalar başlıyor. Çengi Afet'i canlandıran Sevil Akı sahnedeki cilveleriyle "kadın!" dedirtmeyi başarıyor ve karakterin kurnazlığı da ayrıca göz dolduruyor. Ama benim oturduğum yerde katıla katıla gülmeme en ama en çok sebep olan sahne; aklı kıt bilinen Molla İrfan'ın (Çağlar Çorumlu) yıldızları kutsal kabul edip burçlar kitabını öpecek kadar değer veren babası Savleti Efendi (Engin Alkan) tarafından bu konuda sınava tabi tutulurken arkada Menteş Ağa'nın (Zafer Kırşan) verdiği kopyaları uzunca bir süre anlayamayıp, onu sesli taklit etmesi sırasındaydı. 

Müzikli oyun olduğundan bahsetmiştim zaten, ki bir de Müzikal Geceler bünyesinde de izleme fırsatı buldum, geçen yıl bilet bulamayıp mahrum kalmıştım. Velhasıl, beni bu konuda en çok tatmin eden şarkılardan biri üç ayrı dilde söylenen "Kalenin Bedenleri" oldu. "Osmanlı" demiştik ya... Ama keşke Ümit Taşdöğen daha çok şarkı söyleseydi, o nasıl pamuk sesti öyle...

Çok fazla bahsedip sürprizlerini kaçırmaktan korktuğumdan burda sona erdiriyorum yazımı. Oyunun sonunda tüm Cemil Topuzlu ayaktaydı ve avuçlarımızı patlatırcasına alkışlıyorduk. Oyunun içinde en çok alkış alan replik ise Engin Alkan'ın dudaklarından döküldü: Şiddet yok! Sanata mani olmayın! Bırakın çalsın! Ve takdir edersiniz ki bu replik yeni değildi, yıllardır her hafta zikrediliyordu sahnede. 

Kısacası bu oyuna bilet bulabilirseniz gidiniz, gidiniz, gidiniz... 

Mani olmaya çalışanlara cevabınız da "Sus!muyoruz" olsun.

Bu oyun ve dönemiyle ilgili daha geniş ayrıntı burada yer almaktadır. Oyundaki şarkılara, deyimlere resimlere vs. ulaşabilirsiniz.

İlk 2 fotoğrafı aldığım konum: http://www.dizifilm.com/forum/showthread.php?t=77801

Hemen sol-üstteki foto ise  @AycanArik isimli twitter kullanıcısından.

Ayrıca bu oyunu Müzikal Geceler'de görmemi sağlayan Nijad Bilge Ülgen'e teşekkürü borç bilirim. :)